Fáránleikinn á LSH

Það er búið að vera soldið dapurlegt að fylgjast með þróuninni á LSH, þar sem skurðhjúkrunarfræðingar eru að ganga á dyr. Og næstum fyndið að heyra forstjórana vonast til þess að hjúkrunarfræðingarnir sýni þá samfélagslegu ábyrgð að koma til starfa verði kallað á þá í neyðartilfellum. Í sama knérunn var hoggið þegar vika eða svo var til þess að hjúkrunarfræðingar gengju á dyr; vísað var til ábyrgðartilfinningar hjúkrunarfræðinga gagnvart sjúklingum.

En hvað um ábyrgðartilfinningu stjórnar spítalans? Eða heilbrigðisráðuneytisins? Bera þeir aðilar enga ábyrgð á því ástandi sem komið er upp?

Hefði til dæmis ekki verið eðlilegra ferli að kynna breytingar á vaktakerfi fyrir starfsfólkinu með góðum fyrirvara og reyna um leið að gera samning við hjúkrunarfræðinga um að bæta þeim upp þann tekjumissi sem minnkandi aukavinna hefur í för með sér? Um það snýst jú málið. Öll viljum við stytta vinnutímann, sem á Íslandi hefur jaðrað við brjálsemi, en það verður auðvitað að gerast í takt við hækkað dagvinnukaup. Nógu er nú erfitt að lifa af kaupinu sínu hér á landi með aukavinnunni.

Allt þetta mál er kennsludæmi um það hvernig alls ekki á að vinna að breytingum.

Skrítin myndanotkun í útkallsbók

Fékk mér bók á bókasafninu um daginn, eina úr útkalls-bókaflokkinum. Þessi fjallaði um ásiglingu breskrar freygátu á varðskipið Tý í þorskastríðinu 1975 (minnir mig; búinn að skila bókinni og þá fara hlutir eins og ártöl fljótlega fyrir bí). En það var dálítið skrítin upplifun að lesa þessa bók. Burtséð frá því að þetta hefði verið flott efni fyrir dágóða tímaritsgrein og að það þurfti endalausar endurtekningar á sömu atriðunum upp aftur og aftur og aftur til að  koma þessu í bókarlengd (plús mjög skrítnar mannamyndabirtingar á öftustu síðunum), þá sá ég að stór hluti myndanna í bókinni voru frá mér, birtar án míns samþykkis, - án þess ég væri spurður, ef út í það er farið. Ég sumsé fór í þriggja vikna túr með Tý í þessu þorskastríði, fyrir Þjóðviljann sálaða, og átti eftir það mikið filmusafn og mynda- af árekstrum, togvíraklippingum, togurum á veiðum og herskipum að reyna að flækjast fyrir varðskipunum, daglegu lífi um borð o.s.frv. Þetta filmusafn lánaði ég Sveini Sæmundssyni, höfundi ævisögu Guðmundar Kærnested skipherra, þar sem mikið af myndunum birtist; Sveinn skilaði þessu öllu til mín eftir notkun. Höfundur útkalls-flokksins virðist hafa skannað þessar myndir úr bókinni og birtir þær í sinni bók án þess að tala við kóng eða prest. Eru þetta ekki eiginlega dálítið dónaleg vinnubrögð.
(Vil geta þess hér innan sviga að í útkallsbókinni er frásögn Óla Tynes, þá blaðamanns á DV, af ástandinu um borð í bresku freygátunni sem sigldi á Tý, hreint ómetanleg heimild.)

Eðlilegt vinnuumhverfi kennara?

Það hefur vakið nokkurt umtal að kennara í grunnskóla á Seltjarnarnesi hafa verið dæmdar bætur frá móður nemanda síns, eftir að nemandinn hafði slasað kennarann svo mjög að hann er 25% öryrki eftir og hefur ekki getað stundað vinnu sína um nokkurra mánaða skeið. Nemandinn er fatlaður, með Asbergen heilkenni. "Hvernig dettur kennaranum í hug að fara í mál við fatlað barn?" hafa menn spurt og auðvitað er það mögnuð staða sem kennarinn er þarna í. Ég vil spyrja annarrar spurningar: "Hvernig stendur á því að starfsumhverfi kennara er slíkt að vinnuveitandi hans ber enga ábyrgð gagnvart kennaranum á því sem aflaga fer í skólastarfinu?" Fleiri spurningar: "Hvernig stendur á því að skólinn er sýknaður af bótakröfum kennarans á þeirri forsendu að rennihurð sem nemandinn skellti á höfuð kennarans var í lagi? Snýst þetta mál virkilega um bilaða hurð eða hurð í lagi?" Mér finnst þetta mál snúast um starfsaðstöðu kennarans. Kennari verður fyrir alvarlegu slysi í vinnunni, vegna aðstæðna sem ekki eru á neinn hátt honum að kenna og hann getur ekki ráðið við. Og vinnustaðurinn, atvinnurekandinn, er stikk frí. Ef kennarinn hefði ekki verið svo "heppinn" að móðir nemandans er með heimilistryggingu hefði hann gengið bótalaus frá þessu slysi. Sem 25% öryrki með skerta starfsgetu. Þetta er auðvitað galið ástand. Það er lágmarkskrafa að launþegar - opinberir eða á einkamarkaði - njóti slysa- og óhappatryggingar í vinnunni. Raunar ætti það að vera lágmarkskrafa að fyrirtæki og stofnanir séu með þess konar tryggingar.

Skemmtileg hugmynd hjá Stefáni Jóni

Stefán Jón Hafstein er skroppinn í Íslandsferð frá störfum í Namibíu og býr sig undir að fara til Malawí á vegum Þróunarsamvinnustofnunar. Hann gaf sér þó tíma til að koma með skemmtilega hugmynd í Silfrinu hjá Agli áðan. Að til að leysa úr þeim stjórnarvanda sem ríkjandi er í Reykjavík verði mynduð starfsstjórn þriggja stærstu flokkanna í borginni, Samfylkingar, Sjálfstæðisflokks og Vinstri grænna. Áður yrðu sjallarnir að leysa sín innanbúðarmál og forystukreppu í borgarstjórnarflokknum, en siðan yrði búinn til starfsstjórn um ákveðin mál, á borð við Sundabraut, mönnunarvanda umönnunarstétta, skólamál og slík brýn málefni. Önnur málefni yrðu sett á salt þar til kjósendur gætu sagt sitt álit á þeim í næstu kosningum.
Þetta er sniðug hugmynd og full ástæða til að taka hana alvarlega, ekki síst þar sem Samfó og vinstrigræn hafa tekið um það ákvörðun að splæsa sig saman í núverandi ástandi og ljá ekki máls á því við Sjálfstæðismenn að skera þá niður úr þeirri snöru sem þeir hafa sjálfviljugir sett um hálsinn á sér. Nú er boltinn í túninu hjá Sjöllunum og verður gaman að sjá hvernig þeir taka þessari hugmynd.

Áminntir skólameistarar

Ég sá í Fréttablaðinu í dag að skólameistarinn okkar í Iðnskólanum í Reykjavík hefur verið áminntur formlega ásamt öðrum skólameistara, auk þess sem þrír aðrir hafa fengið tiltal fyrir að telja vitlaust þá nemendur sem stundað hafa nám í skólanum og verða sér þannig út um meiri pening úr ríkissjóði en efni stóðu til. Meira að segja var því haldið fram í fréttinni að framhaldsskólarnir væru reknir fyrir peninga úr sameiginlegri púlju og með því að taka of mikið úr þessum sameiginlega sjóði væru þessir skólameistarar að hafa fé af öðrum skólum. Þetta síðasta er auðvitað eins og hver önnur þvæla; hver skóli fær ákveðna upphæð á fjárlögum og hún lækkar ekki þótt einhverjir fari yfir fjárveitingu.

Haft er eftir menntamálaráðherra í fréttinni að skólarnir fimm hafi fengið fé umfram það sem þeir áttu rétt á og það hlaupi á milljónum. “Hún segir ekki búið að ákveða hvort skólarnir þurfi að endurgreiða ofgreidd framlög”, segir þar.

Það skrítna við þetta mál er að rekstrarfé Iðnskólans í Reykjavík var um 1,2 milljarðar á síðasta ári og sú fjárhæð sem deilt er um nemur sem svarar 0,4% af þeirri upphæð; um fjórum milljónum. Þar fyrir utan var rekstur skólans undir fjárveitingum sem nemur liðlega prósenti. Skólinn fór sem sagt ekki umfram fjárveitingar.

Aðferðin við talningu á nemendum framhaldsskóla, ekki síst verkmenntaskóla, hefur lengi verið deiluefni milli skólanna og ráðuneytisins. En nú er eins og embættismennirnir hafi búið sér til flækju sem þeir eiga erfitt með að losa sig úr.

Friðum Vatnsmýrina fyrir arkitektum og lóðabröskurum

Æ, hvað ég varð feginn þegar einn af ráðherrum Samfylkingarinnar lýsti því yfir um daginn að flugvöllurinn ætti að vera áfram í Vatnsmýrinni. Þar vil ég hafa hann og hef alltaf viljað.

Einkum og sér í lagi hafa mér hugnast illa þau rök sem gjarnan er haldið á lofti af þeim sem vilja völlinn burt að á vallarsvæðinu séu svo verðmætar lóðir og því nauðsynlegt að byggja þar. Að flytja flugvöllinn til hagsbóta fyrir lóðabraskara er ekki sú pólitík sem ég aðhyllist.

Ég er að vísu búinn að sætta mig við að einhvern tíma í framtíðinni verði flugvöllurinn kannski fluttur. Þá tek ég því auðvitað, með æðruleysi og fýlukasti. Og geri þá kröfu að hann fari sem styst; Hólmsheiðin gæti verið góð þótt þá þurfi að vísu að flytja væntanlegt fangelsi sem þar átti að reisa.

En fari flugvöllurinn er nauðsynlegt að nýta svæðið til bætts mannlífs í Reykjavík. Þarna er mikið flæmi og hægt að gera þar stórkostlega útivistarparadís fyrir borgarbúa (og raunar landsmenn alla) í skipulagslegum tengslum við það mennta- og fræðaumhverfi sem þar er þegar risið. Umfram allt má ekki setja þennan demant í hendurnar á fólki sem sér bara peninga þar sem aðrir sjá fegurð og mannlíf.

Undanfarið hefur ekki mátt sjást svo lófastór blettur í Reykjavík að ekki sé innan tíðar búið að troða niður á hann arkitektúrísku hryðjuverki upp á 15+ hæðir, allt með það markmið að leiðarljósi að lóðanýtingin sé sem mest og gróðinn því sem mestur í vasa lóðareigenda og byggingaverktaka.

Þessi spor hræða. Þess vegna eigum við að friða Vatnsmýrina fyrir arkitektum og lóðabröskurum.

 

Reynir Traustason nær nýrri lægð

Það var óneitanlega fræðandi að lesa leiðara DV sl. fimmtudag (20. des.), þar sem hann fjallar um Ríkisútvarpið. Oft hafa talsmenn hinna svokölluðu frjálsu fjölmiðla tekið djúpt í árina þegar þeir fjalla um þá skelfilegu stefnu RÚV að halda uppi dagskrá sem áhorfendur kunna að meta og vilja horfa á. En Reynir nær hér nýjum hæðum (eða lægðum; eftir því hvernig á það er litið) í froðufellandi geðvonskukasti. Stór hluti leiðarans er skammir út í Sjálfstæðisflokkinn, sem ég get ekki sagt að ég taki mjög nærri mér. En það er þessi lýsing á dagskrá sjónvarps RÚV, sem eiginlega gerir mann kjaftstopp: "Sápan lekur af flestum dagskrárliðum og sópranósiðferði ræður. Í dag er staðan sú að allt eins væri réttlætanlegt að ríkið stæði að útgáfu Séð og heyrt sem gerir út á skemmtifréttir en á líf sitt undir hinum frjálsa markaði. Ríkisútvarpið er í dag skækja Sjálfstæðisflokksins sem stefnulaus ráfar um lendur íslenskrar pólitíkur og veit ekki muninn á einkarekstri og opinberum. . . ."
Og þetta kemur frá ritstjóra DV.

Verðmæt reynsla hjá Birni Bjarnasyni

Best að taka það fram strax: Ég er ekki sammála því að börn eða önnur skyldmenni stjórnmálamanna og annarra valdamanna séu átómatískt útilokuð frá embættaveitingum, hafi þeir í ríkum mæli til þess þá eiginleika sem embættið krefst. En er þetta ekki einum of gróft? Árni Mathiesen skipar aðstoðarmann Björns Bjarnasonar, son Davíðs Oddssonar, í embætti þótt þrír umsækjenda um embættið hafi verið metnir hæfari en hann. Bítur síðan höfuðið af skömminni með því að halda því fram að reynslan sem aðstoðarmaður Björns Bjarnasonar vegi þungt í vali hans. Annað hvort er Árni Mathiesen húmoristi af guðsnáð eða gjörsamlega laus við að kunna að skammast sín.

Palestína og alþjóðasamfélagið

Auðvitað var það rétt sem flestir vissu en kunnu ekki við að segja til að skemma ekki veika von; Annapolis-fundurinn var aldrei annað en yfirvarp. Þar átti aðeins að vefja enn einn þráðinn í þann blekkingarvef sem ofinn hefur verið um málefni Palestínu og Ísraels með dyggri aðstoð svokallaðs alþjóðasamfélags.

Það er reyndar merkilegt hvað þetta "alþjóðasamfélag" missir bæði sjón og heyrn þegar málefni Palestínu og íbúa hennar komast í umræðuna. Það hefur miklar áhyggjur af íbúum Dalfúrhéraðs, stórar áhyggjur af því hvort íbúar Kósóvó lýsa yfir sjálfstæði, líður illa yfir mannréttindabrotum og hugsanlegum kosningasvikum í Rússlandi og geta varla sofið vegna áhyggna af klerkastjórninni í Íran og herforingjastjórninni í Mjanmar. En fjöldamorð á íbúum Palestínu og markviss eyðilegging á tilverugrundvelli þeirra er látin afskiptalaus.

Það er meira að segja komið í tísku hjá fína og fræga fólkinu að fara til Darfúr og láta ljósmynda sig hjá illa förnum fórnarlömbum hungurs og ofbeldis. Þannig er vakin athygli á því skelfilega ástandi sem þar ríkir. Og full ástæða til.

Nú var ísraelski herinn að ráðast inn á Gazasvæðið með tugum skriðdreka og jarðýtum, tveimur dögum fyrir skipulagðan viðræðufund forystumanna Palestínu og Ísraels. Inn á svæði sem fyrir þessa innrás var eitt skelfilegasta svæði heims til að búa á. Skilmerkilegar frásagnir Sveins Rúnars Haukssonar læknis frá heimsókn til Gaza í nóvember segja hræðilega sögu um markvissa rústun samfélags fólks sem unnið hefur sér það eitt til saka að vera til. Almennir borgarar eru myrtir, heimili lögð í rústir, skolpræsi eyðilögð, akrar eyðilagðir eða þeir innlimaðir í Ísrael með aðskilnaðarmúrnum alræmda, vatnskerfi eyðilögð. Og "alþjóðasamfélaginu" þykir þetta auðvitað afskaplega leiðinlegt en yppir öxlum og gerir ekkert til að stöðva þetta framferði. Og fína og fræga fólkið fer örugglega ekki til Palestínu til að láta taka myndir af sér með íbúum hennar. Það gæti komið sér illa fyrir það heima fyrir.

Ráðamenn í Ísrael vilja ekki frið og þeirra helsta verkefni er að koma í veg fyrir að viðræður geti borið þann árangur að Palestínuríki verði stofnað til hliðar við Ísrael. Og kvartettinn illræmdi er verri en ekkert með strengjabrúðuna Tony Blair í einhvers konar framkvæmdastjórahlutverki

Á landsfundi Samfylkingarinnar fyrir ári kom til tals í umræðuhópi um alþjóðmál hvort hægt væri að koma upp samskonar "boycott"-herferð gagnvart Ísrael og gert var gagnvart apartheitstjórninni í Suður-Afríku á sínum tíma. Hætta að bjóða ísraelskum íþróttamönnum í keppnir, útiloka þá frá þátttöku í Eurovision (sem út af fyrir sig er furðuleg; ekki er Ísrael í Evrópu), kaupa ekki varning frá Ísrael, meina ísraelskum námsmönnum námsvist í háskólum o.s.frv., o.s.frv.

Þetta finnst mér vera fín hugmynd; væri hægt að hleypa af stað félagsskap sem hefði þetta að markmiði?

Frekari upplýsingar má finna á www.palestina.is. Þar er um auðugan garð að gresja og margar tengingar á vefi erlendis. 

Málfrelsið er til sölu

Það hefur verið fróðlegt að fylgjast með afstöðu vinstrigrænna til tillögu allra hinna um að breyta þingsköpum Alþingis, einna helst takmarkaðri ræðutíma en nú tíðkast. Prívat og persónulega er ég frekar andstæður þröngum takmörkunum á ræðutíma þingmanna; lít svo á að þingmenn eigi að geta tjáð sig eins og þeir þurfa um þau málefni sem til umræðu eru. Tek þó undir að 15 mínútur eigi að duga nokkuð vel til rökstuðnings í flestum málum, ekki síst þegar menn geta síðan talað í eins margar fimm mínútur og þeir vilja við 2. umræðu. En mótbárur VG-ista formgerðust þó aðallega í setningunni "málfrelsið er ekki til sölu". Af fréttum gat ég aldrei séð eða heyrt að einhver hefði gert tilboð í málfrelsið, en svona setningar hljóma flott í fréttatímum og sýna einarða og grjótharða afstöðu hugsjónamannsins.

Svo kom Steingrímur Joð í viðtal í gær, í Kastljósi minnir mig. Hjá honum kom fram að vinstrigrænir væru ekki tilbúnir til að standa með öllum hinum í þessu máli, - nema til kæmu aukin áhrif þeirra á stjónun og starf þingsins. Þá væru þeir til viðtals um þær breytingar á þingsköpum sem hinir vildu.

Málfrelsið er sem sagt til sölu!